Yeni Koronavirüs “2019-nCoV” nedir?
Çin’in Wuhan şehrinden WHO'ya etkeni bilinmeyen pnömoni olguları bildirilmiştir. Hastalardan alınan örneklerde SARS-CoV, MERS-CoV, influenza, kuş gribi bilinen solunum yolları virüsleri saptanmadığını etkenin daha önce bilinmeyen, yeni bir koronavirüs olduğunu belirtmiş ve bu virüse yeni Coronavirus 2019 (nCoV 2019) adını vermiştir.
Koronavirüsler insanlarda ve hayvanlarda (kedi, köpek, at, sığır, domuz, kuş, kemiriciler, kümes hayvanları) enfeksiyonlara neden olurlar. Yarasa gibi doğada bulunan diğer hayvanlar ise bu virüsü taşırlar ancak hasta olmazlar.
İnsan koronavirüsleri soğuk algınlığı veya nezle olarak bilinen üst solunum yolu enfeksiyonlarına neden olurlar. Bu enfeksiyonlar çoğunlukla ağır seyretmeyen ve ciddi komplikasyonlara yol açmayan niteliktedir. Hayvan koronavirüsleri ise genetik değişime uğrayabilmekte ve başlangıçta hayvanlardan insanlara ve daha sonra da insandan insana bulaşabilmektedir. İnsan koronavirüsleri ile hafif soğuk algınlığı tabloları gelişirken, hayvan koronavirüsleri insanlarda ciddi seyirli alt solunum yolu enfeksiyonları ve hatta ölüme neden olabilmektedir.
2002 yılında SARS ve 2012 yılında MERS insanlarda ölümcül seyreden hastalıklara neden olan hayvan kaynaklı koronavirüslerin yol açtığı salgınlarlardı.
Bugünlerde yine Çin’de ortaya çıkan ve yirmiye yakın ülkeye yayılan yeni koronavirüs de hayvan kaynaklı bir virüstür. Bugüne kadar doğrulanmış hastalardan elde eldilen bilgilere göre 2019-nCoV, MERS ve SARS’a göre daha düşük ölüm oranı ve daha az ciddi seyirli hastalık tablolarına neden olmaktadır.
Yeni Koronavirüs “2019-nCoV” nasıl bulaşır?
2019-nCoV’da diğer solunum yolu virüsleri gibi enfekte kişilerin öksürük, hapşırık, gülme, konuşma sırasında çevreye saçılan virüs içeren solunum damlacıklarının hava yoluyla alınmasıyla bulaşmaktadır.
İnsandan insana bulaş için yakın temas gereklidir. Asemptomatik yani virüsü taşıdığı halde henüz hasta olmamış kişiler de hastalığın yayılmasına neden olabilirler.
Yeni Koronavirüs “2019-nCoV” enfeksiyonunun belirtileri nelerdir?
Bu enfeksiyon, 2-14 günlük kuluçka süresinden sonra 39°C’ye varan yüksek ateş, öksürük ve nefes darlığı ile ortaya çıkar. Boğaz ağrısı, burun akıntısı gibi bulgular da görülebilir. Sağlıklı kişilerde hastalık hafif seyretmektedir. Yaşlı (>65 yaş) ve altta yatan hastalığı olanlarda (akciğer hastalıkları, diyabet, organ yetmezlikleri ve bağışıklığı baskılanmış kişiler) daha ağır ve ölümcül seyredebilir.
Hastalığın tanısı, tedavisi ve korunma
Yeni Koronavirüs “2019-nCoV” enfeksiyon şüphesi olan hastalardan alınan örnekler, T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Kurumu’na gönderilmektedir.
Yeni Koronavirüse karşı etkili olan herhangi bir aşı veya ilaç yoktur. Ciddi solunum yolu hastalığı belirtileri olan hastaların hastanede yatarak destek tedavileri sağlanmalıdır.
Yeni Koronavirüs enfeksiyonundan korunmak için en iyi yöntem hasta kişilerle yakın temastan kaçınmaktır. Henüz ülkemizde 2019-nCoV enfeksiyonu olduğu kanıtlanmış hasta olmaması sevindiricidir. Ancak hem 2019-nCoV ve hem de grip gibi diğer tüm solunum yolu virüslerinden korunmak için solunum yolu enfeksiyonu olan kişilerden ve kalabalık ortamlardan mümkün olduğunca uzak durulması, öksürürken ve hapşırırken ağız ve burnun mendil ile kapatılması, mendilin atılarak ellerin yıkanması, her ortamda el temizliğine dikkat edilmesi gerekmektedir.
Prof. Dr. Aynur Eren Topkaya
Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı