Daha önce arı veya başka bir uçan böcek tarafından sokulmadıysanız, vücudunuzun nasıl tepki vereceğini söylemek zordur. Bal arısı, yaban arısı ve sarı ceket sokmaları ağrılı olabilir. İğne ile birlikte, bu böcekler derinin altına zehir enjekte edebilir ve ağrılı, kaşıntılı bir yumru oluşturur. Bazı insanlar böcek ısırıklarına veya sokmalarına karşı hafif reaksiyonlar gösterirken, diğerleri oldukça alerjiktir ve ölümcül olabilen anafilaksi geliştirir, bu nedenle her ihtimale karşı hazırlıklı olmakta fayda vardır.
Böcek zehrine alerjisi olan biri için sokmadan birkaç dakika ila birkaç saat sonra anafilaksi gelişebilir. Bir anafilaktik reaksiyon sırasında,
- Tüm vücutta kaşıntı
- Sokma bölgesinden yayılan kurdeşen veya şişlik Kızarma (cildin kızarması)
- Burun akıntısı, hapşırma veya geniz akıntısı (boğazda mukus)
- Kaşıntılı sulu gözler
- Dudakların, dilin ve/veya boğazın şişmesi
- Nefes darlığı, hırıltı ve/veya öksürük
- Mide krampları, mide bulantısı, kusma ve/veya ishal Baş dönmesi, kalp atış hızında artış, düşük kan basıncı veya bayılma
- Ağızda metalik bir tat gibi semptomların herhangi biri veya tümü ortaya çıkabilir.
Alerjik reaksiyonu önlemenin en iyi yolu sokulmaktan kaçınmaktır. Açık havada çalışırken dikkatli olunmalı pantolon, uzun kollu gömlek, ve çorap giyinilmelidir. Açık hava da yemek yerken açık bırakılan yiyecek ve içecekler tüketilmeden önce daima kontrol etmelidir. Bunlara ek olarak doktor kontrolünde cilt testi ve kan testi ile arı sokmalarına karşı alerji durumu öğrenilebilir.
Peki arı sokması durumunda ne yapılmalı? Arı arkasında zehir kesesine bağlı bir iğne bırakacağından, mümkün olduğu kadar çabuk çıkarmaya çalışılmalıdır. Bunun bir yolu, kredi kartı veya kör bir bıçak gibi keskin olmayan bir nesneyle nazikçe kazımaktır. Pens veya cımbız kullanmaktan kaçınılmalı çünkü zehir kesesi sıkışıp cilde ek zehir enjekte ederek daha şiddetli bir acıya neden olur.
Ağrı ve şişliği azaltmak için bölgeye soğuk kompres (soğuk, nemli bir bez veya bir buz torbasının etrafına sarılmış nemli bir bez) uygulabilirsiniz. Eczacınıza veya doktorunuza danışarak kaşıntınız için antihistaminik, ağrıyı azaltmak için de ibuprofen gibi bir ağrı kesici alabilirsiniz.
Referanslar:
- https://www-uptodate-com/contents/bee-and-insect-stings-beyond-the-basics
- America's Poison Centers - seasonal poisoning hazards. Available at: https://poisoncenters.org/prevention/seasonal-poisoning-hazards
- Bilò MB. Anaphylaxis caused by Hymenoptera stings: from epidemiology to treatment. Allergy. 2011; 66 (Suppl. 95): 35-37.
- Rangan C. Emergency department evaluation and treatment for children with arthropod envenomations: immunologic and toxicologic considerations. Clin Ped Emerg Med. 2007;8:104-109.
- Rod Brouhard, E.-P. (2023) How to treat a bee sting, Verywell Health. Available at: https://www.verywellhealth.com/how-to-treat-a-bee-sting
- Health Resources & Services Administration https://poisonhelp.hrsa.gov/what-you- can-do/summer-tips
- Arı Sokması Alerjisi: Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Koç Üniversitesi Hastanesi. Available at: https://www.kuh.ku.edu.tr/alerji-ve-immunoloji/ari-sokmasi-alerjisi.
- Poisoning prevention in the Summer /Poison Control. Available at: https://www.poison.org/poison-prevention-tips-by-season/summer (Accessed: 23 May 2023).